سیستم کنترل پروسه، یا سیستم اتوماسیون پروسه یا سیستم یکپارچه کنترل پروسه عناوین مختلفی است که به سیستم کنترل پروسه ای داده می شود که پروسه های پیوسته شیمیایی مانند پالایشگاه و پتروشیمی را مدیریت می کند. سیستم گنترل پروسه از یک شبکه برای اتصال اجزای مختلف سیستم کنترل مانند سنسورها، کنترل کننده ها، سیستم های اپراتوری و عمل کننده ها استفاده می کند. سیستمهای کنترل پروسه معمولا مبتنی بر استانداردهای سیستم DCS هستند.
PCS در حقیقت استفاده از سیستمهای مبتنی بر کامپیوتر و مهندسی نرم افزار جهت صنایع مختلف است تا عملیات پروسه مورد نظر را کاراتر و ایمن تر سازد.
امروزه سیستم های اتوماسیون و زیرساختهای آن بخش مهمی از هر پلنت صنعتی هستند. سیستم کنترل در بعضی از پروسه ها به ویژه در پروسه های نفت و گاز با سیستم های ایمنی یکپارچه می شوند تا فرآیند کنترل و نظارت با حداکثر ایمنی ممکن و مورد نیاز صورت پذیرد.
اتوماسیون پروسه علاوه بر بالابردن میزان سرویس دهی سیستمها، نقش کلیدی در سود آوری پروسه، قابلیت اطمینان پروسه و امنیت و ایمنی کارکنان و تجهیزات دارد.
پروسه های پتروشیمی معمولا از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هرکدام فلسفه عملیاتی خود را داراست و نهایتا کل پروسه باید هدف کلی و از پیش تعیین شده را برآورده کند. برای این منظور :
- سیستم DCS وظیفه مدیریت پروسه در حالت نرمال را برعهده دارد
- سیستم ESD: مدیریت پروسه در شرایط اضطراری و انتقال حالت سیستم به یک حالت امن را برعهده دارد
- سیستم PLC: مدیریت پکیجهای مختلف معمولا توسط یک PLC انجام و اطلاعات لازم با سیستم های دیگر نیز رد و بدل می شود
- زیر ساخت شبکه کنترلی که ارتباط بین اجزای مختلف سیستم کنترل و نیز تجهیزات ابزاردقیق را برعهده دارد. این شبکه ممکن است بر حسب نوع پروژه در دو سطح سیستمهای کنترل و نیز در سطح تجهیزات ابزار دقیق مطرح گردد که استانداردهایی برای هر دو گروه تعریف شده است.
- سیستم های مدیریت منابع که وظیفه مدیریت منابع اعم از تجهیزات ابزار دقیق و کنترلی و سایر منابع را برتعهده دارند. این ابزار های فرآیند نگهداری و بهینه سازی را تسریع می کنند.
- نرم افزارهای نحلیلی که این امکان را فراهم می کنند که داده های جمع آوری شده توسط سیستم کنترل یررسی و نتایج جهت کمک به تصمیم سازی بهره برداران مورد استفاده قرا گیرد.